Page 5 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 5
ก - 4
ผังเมืองเป9นกระบวนการนโยบายสาธารณะ เป9นผัง/แผนพัฒนาเชิงพื้นที่ซึ่งเกี่ยวข!องกับการ
วางแผนในระดับตางๆ ทั้งระดับนโยบาย แผนระดับชาติ ระดับภูมิภาค ระดับพื้นที่และในระดับองค-กรที่จะ
นําผังไปสูการปฏิบัติและการใช!ประโยชน-ในการกําหนดกรอบทิศทางการพัฒนาพื้นที่และการใช!ประโยชน-
ที่ดิน กลาวได!วา ผังเมืองเป9นต!นทางของการกําหนดการใช!ประโยชน-พื้นที่วาจะพัฒนาในด!านใดได!จึงจําเป9น
อยางยิ่งที่จะต!องให!มีกลไกการมีสวนรวมทุกระดับ ตั้งแตระดับนโยบายและในกระบวนการวางผัง ทั้งการมี
สวนรวมของประชาชน ชุมชน
การผังเมืองเป9นมาตรการพัฒนาพื้นที่ โดยการดําเนินการวางและจัดทําผังเมืองรวมหรือผังเมือง
เฉพาะเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่ ซึ่งผังเมืองรวมจะเป9นการจัดทําแผนผัง นโยบายและโครงการรวมทั้ง
มาตรการควบคุมโดยทั่วไปเพื่อใช!เป9นกรอบในการพัฒนาและการดํารงรักษาเมืองและบริเวณที่เกี่ยวข!อง
หรือชนบทสวนผังเมืองเฉพาะนั้นเป9นแผนผังและโครงการที่ใช!เพื่อการดําเนินการพัฒนาหรือดํารงรักษา
บริเวณเฉพาะแหงหรือกิจการที่เกี่ยวข!องทั้งในเมืองและบริเวณที่เกี่ยวข!องหรือชนบท มีขอบเขตพื้นที่วางผัง
ไมจํากัด การจัดทําผังเมืองรวมสวนใหญจะกําหนดขอบเขตพื้นที่ชุมชนเมืองระดับเทศบาลและบริเวณ
โดยรอบในพื้นที่องค-การบริหารสวนตําบลและป=จจุบันมีการวางผังเมืองรวมครอบคลุมพื้นที่ทั้งจังหวัด
การบริหารจัดการผังเมือง ประกอบด!วยองค-กรการจัดทําและบริหารผังเมืองรวม กรมโยธาธิการ
และผังเมืองเป9นองค-กรหลักในการวางและจัดทําผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะโดยมีคณะกรรมการผังเมืองทํา
หน!าที่กํากับ ดูแล ให!มีการปฏิบัติตามกฎหมายวาด!วยการผังเมือง ให!ความเห็นชอบในการจัดทําผังเมืองรวม
และทําหน!าที่แนะนําเรื่องตางๆ เกี่ยวกับการผังเมืองแกหนวยงานอื่นที่เกี่ยวข!อง สวนท!องถิ่นนั้นสามารถ
ดําเนินการวางและจัดทําผังเมืองรวมได!โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการผังเมือง
ในการปฏิบัติให!เป9นไปตามกฎกระทรวงผังเมืองรวมนั้นกรมโยธาธิการและผังเมืองมีหน!าที่
ประสานการปฏิบัติให!เป9นตามการใช!บังคับกฎกระทรวงผังเมืองรวมและท!องถิ่นยังมีฐานะเจ!าพนักงาน
ท!องถิ่นเป9นผู!ปฏิบัติให!เป9นไปตามกฎกระทรวงผังเมืองรวมและพระราชบัญญัติผังเมืองเฉพาะนอกจากนี้การ
พัฒนาให!เป9นไปตามแผนผังที่กําหนดตามกฎกระทรวงผังเมืองรวมขึ้นอยูกับหนวยงานที่เกี่ยวข!องดังกลาว จะ
ให!การประสานและถือปฏิบัติให!เป9นไปตามกฎกระทรวงผังเมืองรวมมากน!อยเพียงใด ซึ่งกฎหมายวาด!วยการ
ผังเมืองได!ฝากอํานาจหน!าที่ในการดําเนินการไว!กับหนวยงานอื่น
ทั้งนี้ ในการนําผังเมืองรวมไปสูการปฏิบัตินั้น ยังมีป=ญหาและข!อจํากัดเนื่องด!วยคณะกรรมการ
ผังเมืองเป9นเพียงองค-กรบริหารการกํากับดูแลให!มีการปฏิบัติตามกฎหมายและให!ความเห็นชอบในการ