Page 8 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 8
ก - 7
การใช!ดุลยพินิจของเจ!าหน!าที่ไว!ให!ชัดเจน ทําให!มีการรับพิจารณาคําร!องที่เกินระยะเวลาเป9นจํานวนมากและ
อาจทําให!การจัดทําผังเมืองเกิดความลาช!าได!
ชวงระหวางรอประกาศบังคับใช ผังเมือง
เป9นกระบวนการที่ผานการมีสวนรวมของประชาชนมาแล!วและเป9นสวนของการดําเนินการภายใน
หนวยงานรัฐ ซึ่งสวนใหญใช!ระยะเวลายาวนาน สงผลให!ผังเมืองไมสามารถประกาศบังคับใช!ได!ทันตอ
สถานการณ- ความเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ อีกทั้ง มาตรการที่ใช!ในการคุ!มครองพื้นที่ในระหวางชวงระยะเวลา
ดังกลาว ในการกําหนดหลักเกณฑ-การใช!ประโยชน-ในทรัพย-สินเพื่อประโยชน-ในการจัดทําผังเมืองรวม ตาม
มาตรา 15(3) แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ยังไมมีการนํามาบังคับใช!อยางจริงจัง
ชวงหลังประกาศบังคับใช ผังเมือง
จากข!อมูลคําร!องที่ยื่นตอคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ พบวา หนวยงานรัฐที่เกี่ยวข!องได!
พิจารณาอนุมัติ อนุญาต ให!มีการประกอบกิจการโดยขัดตอข!อห!ามการใช!ประโยชน-ที่ดิน ตามกฎกระทรวง
ให!ใช!บังคับผังเมืองรวม สงผลให!มีการประกอบกิจการที่อาจมีผลกระทบตอชีวิต ทรัพย-สิน สุขภาพ และ
สิ่งแวดล!อมของประชาชนและชุมชนที่อยูอาศัยในบริเวณใกล!เคียง ใบอนุญาตดังกลาวถือได!วาเป9นคําสั่งทาง
ปกครองที่ไมชอบด!วยกฎหมาย ซึ่งอาจถูกยกเลิกเพิกถอนได!ตามแนวคําพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด
กรณีกฎกระทรวงเกี่ยวกับผังเมืองรวมหมดอายุบังคับใช
เนื่องด!วยผังเมืองรวมกําหนดให!ใช!บังคับได!ไมเกิน 5 ปQ และขยายระยะเวลาได!อีก 2 ครั้ง ครั้งละไม
เกิน 1 ปQ ซึ่งตามคําร!องที่ยื่นตอคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนและจากการศึกษาพบวา ในชวงระยะเวลาที่ผัง
เมืองหมดอายุและมีชองวางการบังคับใช! เนื่องจากความลาช!าในการจัดทําผังเมืองรวมฉบับใหม สงผลให!
เกิดการใช!ประโยชน-ที่ดินประกอบกิจการที่อาจมีผลกระทบตอชีวิต สุขภาพและคุณภาพสิ่งแวดล!อมของ
ประชาชนและชุมชนโดยอาศัยชองวางของของกฎหมายดังกลาว นอกจากนี้ การที่ผังเมืองหมดอายุสงผลให!
คําสั่งของเจ!าหน!าที่ที่สั่งระงับการดําเนินการที่ฝRาฝSนตอข!อกําหนดการใช!ประโยชน-ที่ดินของผังเมืองรวม เชน
คําสั่งรื้อถอนอาคารตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 สิ้นผลใช!บังคับลงด!วยเหตุผังเมืองรวม
ดังกลาวหมดอายุเชนเดียวกัน ซึ่งสะท!อนให!เห็นชองวางในการบังคับใช!กฎหมายให!เป9นไปตามวัตถุประสงค-
ของการวางผังเมืองรวม เพราะผังเมืองรวมมีระยะเวลาบังคับใช!สั้นเกินไป ไมสอดคล!องกับความจริงและ
ความลาช!าในกระบวนการประกาศใช!กฎกระทรวงผังเมืองรวมในป=จจุบัน
