Page 11 - รายงานการติดตามการลงทุนโดยตรงของไทยในต่างประเทศ : ผลกระทบต่อชุมชน สิ่งแวดล้อม และการละเมิดสิทธิมนุษยชน
P. 11
ร่วมกันสร้างหลักประกัน การก�าหนดแนวทางการปฏิบัติที่ชัดเจน พร้อมกับจัดท�า
กลไก ติดตาม ก�ากับ ดูแล และรับผิดชอบที่เข้มแข็ง เพื่อสร้างความโปร่งใสและ
การปฏิบัติตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม โดยใช้เป็นแนวทางการ
ด�าเนินโครงการและธุรกิจในต่างประเทศของวิสาหกิจจากไทย
เอกสาร “รายงานการลงทุนโดยตรงของไทยในต่างประเทศ” ฉบับนี้ เป็นหนึ่ง
ในความพยายามติดตามและประเมินสถานการณ์ดังกล่าว ซึ่งได้น�าเสนอเนื้อหาที่
แสดงให้เห็นถึงลักษณะการลงทุนข้ามพรมแดนของไทยในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ทั้งที่เป็นโครงการซึ่งได้รับความสนับสนุน
จากรัฐและโครงการของเอกชน อันส่งผลให้เกิดข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบด้าน
สิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมอันเป็นผลมาจากการลงทุนเหล่านี้ โครงการขนาด
ใหญ่ของไทยซึ่งลงทุนในประเทศเพื่อนบ้านหลายโครงการเชื่อมโยงกับการละเมิด
สิทธิมนุษยชน ไม่ว่าจะเป็นโครงการเขตเศรษฐกิจพิเศษทวาย เขื่อนไฟฟ้าพลังน�้า
ในแม่น�้าสาละวินของพม่า แปลงปลูกอ้อยที่จังหวัดเกาะกงและอุดรมีชัยในกัมพูชา
เหมืองถ่านหินที่หงสาและโรงไฟฟ้าเขื่อนไซยะบุรีและโครงการไฟฟ้าพลังน�้าอื่น ๆ
บนแม่น�้าโขงในสปป.ลาว
ที่ผ่านมาชุมชนท้องถิ่นทั้งในและนอกประเทศไทย แลทั้งในและนอกพื้นที่
ซึ่งได้รับผลกระทบจากการด�าเนินโครงการในลักษณะดังกล่าว ต่างเรียกร้องให้มีการ
ตรวจสอบตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม ทั้งโดยการฟ้องร้องด�าเนินคดี
ในศาลและกระบวนการยุติธรรมของประเทศไทย และการใช้สิทธิต่าง ๆ ตามกลไก
แบบกึ่งทางการและอื่น ๆ ที่มิใช่ศาล โดยแนวโน้มส�าคัญล่าสุดภายหลังจากการ
ติดตาม ตรวจสอบกรณีร้องเรียนเกี่ยวกับผลกระทบจากการลงทุนข้ามพรมแดนกลไก
สิทธิมนุษยชนต่าง ๆ ได้มีข้อเสนอเกี่ยวกับการจัดท�าข้อบังคับเพื่อก�าหนดพันธกรณี
ด้านสิทธิมนุษยชนนอกอาณาเขต (extraterritorial human rights obligations - ETOs)
อย่างเป็นรูปธรรม โดยใช้บังคับกับการด�าเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ วิสาหกิจ และ
ภาคเอกชน เพื่อให้มีการป้องกันผลกระทบ การตรวจสอบ และการเยียวยาฟื้นฟูเมื่อเกิด
การละเมิดขึ้น เพื่อประกันให้มีการปฏิบัติตามหลักการ UNGPs และมติ ครม. ดังกล่าว
7
