Page 14 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 14
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
สำานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย เป็นต้น ในการให้
มีการประเมินผล ถอดบทเรียนและสรุปเป็นความรู้ ความเข้าใจ ในด้านการวางผัง การมีส่วนร่วมในการ
วางผัง และการปฏิบัติตามผังรวมทั้งการนำาผังเมืองไปใช้ประโยชน์แก่ท้องถิ่น ภาคเอกชน ชุมชน
ภาคประชาสังคมและประชาชนทั่วไป เพื่อให้กระบวนการผังเมืองซึ่งเป็นนโยบายสาธารณะและมีผล
ทางกฎหมายในทางปฏิบัตินี้ มีการพัฒนาองค์ความรู้ การกำาหนดแนวทางพัฒนาพื้นที่ การแก้ไขปัญหา
ด้วยการมีส่วนร่วม ส่งเสริมสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
2) การส่งเสริมการวางผังชุมชนด้วยการมีส่วนร่วม โดยเป็นกรมโยธาธิการและผังเมืองซึ่งมีแนวทาง
การพัฒนาเครือข่ายผังเมืองและส่งเสริมการวางผังชุมชนอยู่แล้ว ควรพัฒนา ขยายผลนำาคู่มือผังเมือง
มามีส่วนร่วมกับองค์กรที่จัดทำาผังตำาบล ผังชีวิต เพื่อให้มีการเชื่อมโยงผังตำาบลมาสู่ผังชุมชนที่เป็น
การกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินและการจัดทำาข้อบัญญัติท้องถิ่นและการนำาผังเมืองไปใช้ประโยชน์ใน
การจัดทำาธรรมนูญชุมชน
2.2 ข้อเสนอแนะในด้านผังเมือง
ข้อเสนอระยะสั้น
1) การประเมินผลกระทบระดับยุทธศาสตร์เชิงพื้นที่ในการจัดทำาผังเมือง
การจัดทำาผังเมืองในระดับนโยบายและผังที่ครอบคลุมพื้นที่ที่มีการจัดทำาแผน นโยบายของรัฐใน
หลายด้าน เช่น พื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษพื้นที่จังหวัดหรือพื้นที่เฉพาะที่จะมีการพัฒนาที่จะมีการใช้ประโยชน์
ที่ดินที่ขัดแย้ง ต้องมีการประเมินผลกระทบระดับยุทธศาสตร์ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม (SEA - Strategic
Environmental Assessment) เช่น พื้นที่แผนพัฒนาภาคใต้ซึ่งมีนโยบายการพัฒนาด้านพลังงาน
ด้านการคมนาคมขนส่ง ด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมที่มีความขัดแย้งกับการใช้พื้นที่เพื่อความมั่นคงทาง
อาหาร การท่องเที่ยว เป็นต้น เพื่อให้เกิดทางเลือกการใช้ประโยชน์พื้นที่เพื่อการพัฒนาที่เหมาะสมที่เป็น
การร่วมกำาหนดและลดความขัดแย้งในระดับโครงการ อีกทั้งเป็นแนวทางการวางผังในระดับชุมชนอีกด้วย
การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ เป็นเครื่องมือและกลไกที่ใช้เชื่อมประสานการทำางาน
ของหลายฝ่ายเข้าด้วยกัน เริ่มจากการกำาหนดทิศทางการพัฒนาให้เกิดดุลยภาพทั้งเศรษฐกิจ สังคม และ
สิ่งแวดล้อมไปพร้อมกันบนฐานกระบวนการที่ผู้มีส่วนได้เสียได้เข้ามาร่วมตัดสินใจเลือกการพัฒนานั้นๆ
โดยมีพื้นฐานของการบริหารจัดการที่ดี มีความรับผิดชอบร่วมกัน การพิจารณาฐานศักยภาพ เงื่อนไข
บริบทต่างๆ ทั้งทางบวกและลบจึงเป็นทั้งเครื่องมือและกลไกหนึ่งที่จะนำามาสู่การบูรณาการทั้งความคิด
และการปฏิบัติการ ให้เกิดการทำางานอย่างมีระบบและมีกระบวนการตัดสินใจอย่างมีส่วนร่วม โดยมุ่งเป้า
ของการพัฒนาที่ยั่งยืนบนศักยภาพและเงื่อนไขของการพัฒนาในระยะยาว ซึ่งการพัฒนานโยบายและ
แผนที่เกี่ยวกับการพัฒนาพื้นที่นี้ กระบวนการ SEA จะมีส่วนสำาคัญในการกำาหนดเป้าประสงค์การพัฒนา
และทางเลือกเชิงยุทธศาสตร์
13
