Page 15 - ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายและข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ : เล่ม 1 ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม 2554 - 31 ธันวาคม 2557
P. 15
13
ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎ
ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เล่ม ๑ ระหว่าง ๑ มีนาคม ๒๕๕๔ – ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๗
กรณีมีการชุมนุมต้องนำากฎหมายที่ใช้ในภาวะปกติมาใช้บังคับก่อน เว้นแต่การชุมนุมโดยสงบ
แปรเปลี่ยนเป็นสถานการณ์วิกฤตหรือจลาจลที่กระทบความมั่นคง หรือความไม่สงบเรียบร้อยอย่าง
ร้ายแรง จึงนำากฎหมายความมั่นคงมาบังคับใช้ ไม่สมควรนำาพระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ มา
ใช้ควบคุมการชุมนุมไม่ว่ากรณีใด การนำาผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำาผิดเข้าสู่กระบวนการอบรมตาม
พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักรฯ มาตรา ๒๑ ซึ่งใช้ในพื้นที่มีเหตุการณ์
ไม่สงบในจังหวัดชายแดนใต้ ต้องมีคณะบุคคลทำาการพิจารณาว่าบุคคลนั้นกระทำาผิดจริง ยอมกลับใจ
ยินยอมเข้ารับการอบรมโดยสมัครใจ การตีความมาตรา ๙ (๑) (ตรวจค้นร่างกาย) ประกอบมาตรา
๑๕ ทวิ แห่งพระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ (กักตัว) ต้องทำาอย่างเคร่งครัด โดยสามารถทำาได้เฉพาะ
การตรวจร่างกายภายนอก ไม่ควรรวมการตรวจพิสูจน์สารพันธุกรรม (DNA)
ในเชิงกฎหมาย คณะกรรมการฯ เห็นว่า การประกาศใช้ พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ
โดยอาศัยอำานาจตามมาตรา ๒ นั้น ต้องใช้กรณีเกิดสงครามหรือจลาจลเท่านั้น ไม่ใช้สำาหรับการทำา
รัฐประหาร ต้องกำาหนดระยะเวลาการประกาศใช้ ควรแก้ไขมาตรา ๔ โดยให้ผู้บัญชาการทหารใน
พื้นที่ หากจะประกาศใช้กฎอัยการศึก ต้องขอความเห็นชอบจากผู้บัญชาการเหล่าทัพด้วย และแก้ไข
มาตรา ๑๖ โดยให้ผู้เสียหายจากการบังคับใช้กฎหมายนี้ สามารถเรียกร้องค่าเสียหายจากการกระทำา
ของเจ้าหน้าที่ทหารได้
ส่วน พระราชกำาหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินฯ คณะกรรมการฯ มี
ความเห็นว่า ควรแก้ไขมาตรา ๕ โดยให้นายกรัฐมนตรีมีอำานาจประกาศใช้กฎหมายนี้ในครั้งแรก
หากต้องขยายระยะเวลา ให้ขอความเห็นชอบจากรัฐสภา แก้ไขมาตรา ๑๖ โดยให้ข้อพิพาทที่เกิดจาก
การใช้อำานาจตามกฎหมายนี้อยู่ในอำานาจการพิจารณาของศาลยุติธรรม หากเป็นข้อพิพาททางแพ่ง
หรืออาญา หากเป็นข้อพิพาททางปกครองให้เป็นอำานาจศาลปกครอง และยกเลิกมาตรา ๑๗ ซึ่ง
ยกเว้นให้พนักงานเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายนี้ ไม่ต้องรับผิดทางอาญาและวินัย แก้ไข
ระเบียบกองอำานวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค ๔ ว่าด้วยวิธีปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าที่
ตามมาตรา ๑๑ แห่งกฎหมายฉบับนี้ โดยในการขอขยายระยะเวลาควบคุมตัว ให้นำาผู้ถูกควบคุมตัว
มาแสดงต่อศาลด้วย และให้นำาบทบัญญัติตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาใช้ทันที
เมื่อบุคคลถูกจับหรือควบคุมตัวตามกฎหมายนี้ โดยไม่ต้องรอให้พ้นระยะเวลาควบคุมตัว ๓๐ วัน
สำาหรับ พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักรฯ คณะกรรมการฯ
มีความเห็นว่าควรแก้ไขมาตราว่าด้วยข้อพิพาทที่เกิดจากการใช้อำานาจตามกฎหมายนี้ทำานองเดียวกับ
พระราชกำาหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินฯ ดังที่อธิบายข้างต้น และแก้ไขมาตรา ๑๖
โดยให้กำาหนหลักเกณฑ์และเงื่อนไขว่าด้วยการเยียวยาความเสียหาย
เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ สำานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้มีหนังสือแจ้งว่า
ได้มอบหมายให้กระทรวงกลาโหมพิจารณาร่วมกับหน่วยงานอื่นแล้วทำาเป็นรายงานภาพรวมประกอบ
การพิจารณาของคณะรัฐมนตรีต่อไป รวมทั้งได้แนบความเห็นของหน่วยงานต่างๆ ซึ่งพบว่ามี
