Page 3 - สิทธิชุมชนในมุมมองระดับโลก
P. 3
สิทธิชุมชนในมุมมองระดับโลก
เสน่ห์ จามริก
ความน า
ก่อนอื่น ผมใคร่ขอแสดงความขอบคุณเป็นอย่างสูง ที่ได้รับเกียรติให้แสดงปาฐกถาน าแก่ที่
ประชุม MMSEA ครั้งที่สามแห่งนี้ อันที่จริง โอกาสเช่นนี้นับว่าหาได้ยากส าหรับผม ที่จะได้เรียนรู้
แลกเปลี่ยนกับผู้ทรงคุณวุฒิที่กอปรด้วยความรู้ในแขนงวิชาต่างๆ มากมายกว่าผมยิ่งนัก ในแง่นี้ผม
จึงต้องขอแสดงความขอบคุณอย่างสูงเช่นกัน ต่อเพื่อนพ้องและผู้ร่วมงานชาวไทย ตลอดจน ดร.เดวิด
โทมัส ที่ได้กรุณาสนับสนุนและร่วมประสานงานให้ผมได้เข้าร่วมในวงการแห่งการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์
แต่ติดดินเยี่ยงนี้ ผมยังจ าได้ชัดเจนถึงประสบการณ์อันทรงคุณค่า ที่ช่วยยกระดับภูมิปัญญาของผม
ในฐานะนักศึกษาด้านการเมือง จากการเข้าร่วมกับท่านทั้งหลายเหล่านี้ นับแต่จุดเริ่มต้นของการ
ประชุมที่เชียงใหม่เมื่อราวเจ็ดปีก่อน เราคงต้องตั้งความหวังกันว่า ความพยายามอย่างต่อเนื่องเช่น
ที่ผ่านมา จะส่งผลในบั้นปลายให้แก่ความมุ่งหวังของประชาชนทั่วไป ในอันที่จะมีเสรีภาพในการ
ด าเนินชีวิตของตนอย่างมีศักดิ์ศรี
ดูจากก าหนดการ เห็นได้ชัดว่าทุกอย่างได้เตรียมการกันไว้อย่างดีแล้ว ในส่วนของผมเอง
ขอร่วมเพิ่มเติมบางสิ่งบางอย่างสักเล็กน้อยเพื่อขยายขอบข่ายความคิดของเรา ผมเองคงไม่สามารถ
เสริมอะไรให้กับองค์ความรู้ความเชี่ยวชาญโดยตัวของมันเองได้ คงต้องขอเน้นวิถีทางและวิธีการ
เรียนรู้ทางสังคมในส่วนของประชาชนท้องถิ่นเป็นส าคัญ ผมมั่นใจว่านี่คือจุดหมายสูงสุดแท้จริงของ
การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งหมด และเป็นสิ่งที่เราไม่อาจมองข้ามได้ ทั้งยังเป็นเรื่องที่คงความส าคัญ
ยิ่งยวดเสมอ ยิ่งไปกว่านั้น เมื่อมองถึงกระแสความเป็นไปอันไร้ระเบียบในโลก ตลอดจนภัยคุกคาม
ข้ามชาติต่อทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น ก็คงต้องถึงเวลาแล้วที่สามัญชนจะต้องกระท า
การอย่างเร่งด่วนจริงจัง ในการที่จะปกป้องสิทธิและเสรีภาพอันชอบธรรมของตนเอง และแก้ไข
ความเหลื่อมล้ าในความสัมพันธ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจดังที่เป็นอยู่ ประเด็นส าคัญนั้นอยู่ที่ว่า
การเรียนรู้และปฏิบัติการทางสังคมจะรุดหน้าไปบนวิถีอันสร้างสรรค์และสันติได้อย่างไร เพื่อมุ่งถาง
ทางสู่ระเบียบสังคมอย่างใหม่บนรากฐานของเสรีภาพและความเป็นธรรมในทุกระดับของสังคมมนุษย์
ภารกิจเช่นนี้ย่อมเป็นเรื่องยากและใช้เวลายาวนานอย่างแน่นอน จ าต้องอาศัยขันติธรรม ความ
มุ่งมั่นบากบั่นและภูมิปัญญาระดับสูง แต่นี่ก็เป็นธรรมดาและเป็นความท้าทายที่เราต้องตระหนัก
ในขณะเดียวกัน เราก็ต้องเห็นอีกด้านหนึ่งของเหรียญเช่นเดียวกัน ดังที่ชาวตะวันตกท่าน
หนึ่งเรียกร้องให้มีระเบียบเศรษฐกิจโลกอันเป็นทางเลือก ซึ่งจะตอบสนองต่อความต้องการที่แท้จริง
ของประชาชนและพื้นพิภพแห่งนี้ ซึ่งเป็นทางเลือกที่ ‚จะต้องยอมรับว่ายุคสมัยแห่ง ‘โภคทรัพย์
แห่งชาติ (Wealth of Nations)’ เป็นอดีตไปแล้ว และจะต้องท าให้ศตวรรษที่ ๒๑ เป็นศตวรรษแห่ง
๑
