Page 12 - วารสารวิชาการสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 3 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม - ธันวาคม 2561)

ปีที่ 3 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม - ธันวาคม 2561) 11

อย่างไรก็ตาม ในการตรวจสอบประเด็นสาธารณะ บางครั้งผู้ถูกตรวจสอบไม่ได้มีความตั้งใจที่จะใช้
สิทธิทางแพ่งและทางอาญาเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมอย่างแท้จริง แต่ผู้ถูกตรวจสอบต้องการเพียงใช้การดำาเนิน

คดีในศาลเป็นการข่มขู่ ยับยั้ง ผู้แสดงความคิดเห็นในประเด็นสาธารณะให้ยุติการแสดงความคิดเห็น หรือเพิกถอน
ข้อความที่ได้กล่าวไว้แล้ว การดำาเนินคดีดังกล่าวเรียกว่า “การดำาเนินคดีเพื่อยับยั้งการมีส่วนร่วมในประเด็น

4
สาธารณะ” หรือ “Strategic Lawsuits Against Public Participation” หรือ เรียกย่อว่า “SLAPP” หรือ
ภาษาไทยใช้คำาว่า “การฟ้องข่มขู่หรือคุกคาม” ซึ่งการฟ้องหรือดำาเนินคดีดังกล่าวมีประสิทธิผลในการทำาลาย
แรงจูงใจของผู้ตรวจสอบหรือแสดงความเห็นในประเด็นสาธารณะ โดยการใช้คดีอาญาหรือคดีแพ่งเพื่อให้ผู้แสดง

ความเห็นเกิดลังเลใจหรือตัดสินใจเลิกติดตามหรือยุติการดำาเนินการตรวจสอบประเด็นสาธารณะ หากปล่อยให้
มีการใช้เทคนิคดังกล่าวอย่างมากย่อมเป็นการลดประสิทธิภาพของการตรวจสอบกิจการสาธารณะและเป็นการ

ลดผลประโยชน์ของสังคม บทความจะศึกษาถึง ความหมาย ลักษณะ แนวคิดของการดำาเนินคดีเพื่อยับยั้งการมี

ส่วนร่วมในประเด็นสาธารณะ กฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งวิเคราะห์กฎหมายไทยที่เป็นอยู่ และนำาเสนอ
แนวทางการแก้ไขปัญหาเพื่อสร้างประโยชน์สูงสุดให้สังคม

2 คว�มหม�ยของ SLAPP

การดำาเนินคดีเพื่อยับยั้งการมีส่วนร่วมในกิจการสาธารณะ หรือ “Strategic Lawsuits Against Public

Participation” หรือเรียกย่อว่า “SLAPP” หมายถึง การดำาเนินคดีเพื่อยับยั้งการแสดงความคิดเห็นอย่างเสรีหรือ

การโต้เถียงโดยมีจุดหมายเพื่อต่อสู้กับบุคคลที่พูดหรือแสดงความเห็นต่อรัฐบาลหรือเรื่องประโยชน์สาธารณะ
5
การฟ้องข่มขู่หรือคุกคาม ถูกนำามาใช้เพื่อปิดปากและข่มขู่การวิพากษ์วิจารณ์โดยการบังคับให้คนที่พูดหรือแสดง

ความเห็นในเรื่องสาธารณะจะต้องใช้เงินมหาศาลในการต่อสู้กับข้อกล่าวหา โดยผู้ที่ดำาเนินคดีไม่ได้มีเจตนาที่จะ
ร้องขอความยุติธรรม แต่ดำาเนินคดีเพียงเพื่อข่มขู่บุคคลที่ไม่เห็นด้วยกับตนหรือกิจการที่ตนได้กระทำา ทำาให้ผู้ใช้

6
เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นที่ถูกดำาเนินคดีจะต้องสูญเสียเงินในการต่อสู้คดี คนที่ใช้เทคนิคการดำาเนินคดีเพื่อ
7
ปิดปากการถูกตรวจสอบ เช่น บริษัทใหญ่ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ถูกตรวจสอบร้องเรียน การฟ้องข่มขู่หรือคุกคาม

4 วรรณกรรมแรกที่กล่าวถึงเรื่องดังกล่าว. From SLAPPs: getting sued for speaking out, by G.
W. Pring & P. Canan, 1996. Retrieved from http://tupress.temple.edu/book/3508
5 From What is a SLAPP?, by The Public Participation Project, 2018. Retrieved from
https://anti-slapp.org/what-is-a-slapp
6 Ibid.
7 From What is a Strategic Lawsuit Against Public Participation (SLAPP)?, by California
Anti-SLAPP Project, 2018, Retrieved from http://www.casp.net/sued-for-freedom-of-speech-california/
what-is-a-first-amendment-slapp/