Page 11 - รายงานฉบับสมบูรณ์ (ฉบับย่อ) โครงการแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของแรงงานข้ามชาติในประเทศไทย : กรณีแรงงานข้ามชาติในอุตสาหกรรมสัตว์ปีก

รายงานฉบับสมบูรณ์ (ฉบับย่อ)

แนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของแรงงานข้ามชาติในประเทศไทย:

กรณีแรงงานข้ามชาติในอุตสาหกรรมสัตว์ปีก

1
ดร. วิโรจน์ ณ ระนอง และ วุฒิพงษ์ ตุ้นยุทธ์
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย

กันยายน 2562
ส่วนที่ 1 ปัญหาและขั้นตอนการศึกษา

โจทย์หลัก: เกิดอะไรขึ้นกับแรงงานข้ามชาติในอุตสาหกรรมสัตว์ปีก? ขั้นตอนและประโยชน์ของงานวิจัย

1. ปัญหาและข้อพิจารณา

ที่มาและความสำคัญ: ภาพรวมปัญหาที่เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมสัตว์ปีกไทย

การศึกษานี้จัดทำขึ้นเพื่อประมวลความรู้ และนำเสนอข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในด้านการ
2
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนแรงงานข้ามชาติ ในอุตสาหกรรมสัตว์ปีกของไทย ทั้งนี้ มีการศึกษาในอดีตที่ระบุว่า
อุตสาหกรรมสัตว์ปีกของไทยมีการละเมิดสิทธิแรงงานฯ ในหลายรูปแบบ ซึ่งเป็นการ

ไม่ปฏิบัติตามข้อตกลงนานาชาติเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิฯ ที่ไทยได้เคยให้สัตยาบันไว้ การละเมิดสิทธิ
แรงงานอาจนำไปสู่ปัญหาการถูกกีดกันทางการค้า ซึ่งจะส่งผลเสียหายอย่างมากต่ออุตสาหกรรมสัตว์ปีกของ

ไทย รวมทั้งทุกฝ่ายที่มีส่วนได้ส่วนเสียในอุตสาหกรรมนี้

อุตสาหกรรมสัตว์ปีกเป็นอุตสาหกรรมที่สร้างรายได้จำนวนมากให้กับประเทศ
โดยในปี 2560 ประเทศไทยมีรายได้จากการส่งออกอาหารประเภทสัตว์ปีกสูงถึง 3,113 ล้านดอลลาร์ สรอ.

3
หรือประมาณ 105,637 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 19.7 ของมูลค่าการส่งออกอาหารของไทย โดยเป็นรายได้
จากการส่งออกในรูปของสดและแช่แข็งร้อยละ 19.6 ที่เหลืออีกร้อยละ 80.4 เป็นการส่งออกในรูปของอาหาร

1 ผู้อำนวยการวิจัยด้านนโยบายสาธารณสุขและการเกษตร และนักวิจัย สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI)

โครงการนี้มี น.สพ. กิตติ ทรัพย์ชูกุล (กรรมการผู้จัดการ บริษัท คลีน กรีนเทค จํากัด) เป็นที่ปรึกษาภายนอกด้านนโยบาย
การพัฒนาอุตสาหกรรมปศุสัตว์ และคุณจิรวัฒน์ สุริยะโชติชยางกูล (นักวิจัยฝ่ายนโยบายเพื่อการพัฒนาสังคม สถาบันวิจัย
เพื่อการพัฒนาประเทศไทย) ช่วยดูประเด็นด้านกฎหมายในช่วงต้นของโครงการ

2 ในทางกฎหมายของไทยใช้คำว่า “แรงงานต่างด้าว” อ้างอิงตาม “พระราชกําหนดการบริหารจัดการการทํางานของคนต่าง
ด้าว พ.ศ. 2560” มาตรา 7 วรรค 2 ซึงให้นิยามความหมาย “คนต่างด้าว” ไว้ในมาตรา 5 ว่า “บุคคลธรรมดาซึ่งไม่มีสัญชาติ
ไทย”

ทั้งนี้ ในทางปฏิบัติคำว่าแรงงานต่างด้าวมักจะถูกใช้เรียกแรงงานไร้ฝีมือจากกลุ่ม 3 ประเทศเพื่อนบ้าน คือ เมียนมา ลาวและ
กัมพูชา ขณะที่แรงงานจากประเทศอื่นๆ มักถูกเรียกว่า แรงงานต่างชาติ หรือ แรงงานข้ามชาติ อย่างไรก็ตาม เพื่อการไม่
แบ่งแยกเชื้อชาติและชนชั้นของแรงงาน อันเป็นวัตถุประสงค์หลักของโครงการ การศึกษานี้จะใช้คำว่า “แรงงานข้ามชาติ”

แทนแรงงานทุกกลุ่มที่ไม่ได้มีสัญชาติไทย
3 ณ อัตราอ้างอิงโดยธนาคารแห่งประเทศไทย ปี 2560 : 1 ดอลลาร์สหรัฐ (USD) เท่ากับ 33.9385 บาท โดยเฉลี่ย

โครงการแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของแรงงานข้ามชาติในประเทศไทย:
กรณีแรงงานข้ามชาติในอุตสาหกรรมสัตว์ปีก หน้าที่ 9 | 180