Page 6 - เสียงจากประชาชน การต่อสู้เพื่อสิทธิในที่ดิน กรณีร้องเรียน 2545-2550. เล่ม 4 : "ที่ดินในเขตป่าและสิทธิชุมชนในการจัดการที่ดินและป่า"

จากบรรณาธิการ

คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ (กสม.) ชุดแรกเกิดขึ้นตามรัฐธรรมนูญแหง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ โดยเริ่มตนปฏิบัติหนาที่เมื่อ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๔๔
ในชวงแรกที่เรื่องรองเรียนมีไมมากนัก คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติยังมิไดจัดตั้งคณะ
อนุกรรมการแยกตามประเด็นการละเมิดสิทธิอยางชัดเจน แตมอบหมายการตรวจสอบกระจาย
กันไปในกลุมคณะอนุกรรมการคุมครองสิทธิมนุษยชน ชุด ๑-๔ ตอมาจึงเริ่มแยกการดำเนิน

งานเปนกลุมคณะอนุกรรมการตามประเด็นประมาณป ๒๕๔๖ ที่สำคัญคือ คณะอนุกรรมการ
ดานกระบวนการยุติธรรม คณะอนุกรรมการดานสังคม และคณะอนุกรรมการดานฐาน
ทรัพยากร รวมทั้งคณะอนุกรรมการคุมครองสิทธิมนุษยชน (ชุด ๑-๔)

คณะอนุกรรมการดานฐานทรัพยากรชวงแรก ประกอบดวยคณะอนุกรรมการดาน
ที่ดินและน้ำ ที่แตงตั้งเมื่อ ๒๖ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ คณะอนุกรรมการเพื่อศึกษาและตรวจสอบ
กรณีเหมืองแร คณะอนุกรรมการดานทรัพยากรทางทะเลและชายฝง คณะอนุกรรมการดาน
ทรัพยากรชีวภาพ และทรัพยสินทางปญญา จนตอมาเรื่องรองเรียนดานที่ดินและปามีจำนวน
มากขึ้น จึงมีการแยกเรื่องน้ำไปรวมกับเหมืองแร เปนคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ

และแร (ปจจุบัน มีการรวมกันเปนคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝง และแร) และ
แตงตั้งคณะอนุกรรมการสิทธิในการจัดการที่ดินและปาเมื่อ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๔๗ ตอมาได
มีการแตงตั้งคณะอนุกรรมการสิทธิในการจัดการที่ดินและปาชุดที่ ๒ เมื่อ ๒๐ กันยายน

๒๕๔๘ เนื่องจากปริมาณเรื่องรองเรียน และกิจกรรมการรณรงคตางๆ เพิ่มทวีขึ้น อยางไร
ก็ตาม คณะอนุกรรมการสิทธิในการจัดการที่ดินและปาทั้งสองชุดไดดำเนินการรวมกันในกรณี
ที่มีปญหาลักษณะเดียวกัน รวมทั้งการจัดทำขอเสนอแนะทางนโยบายและกฎหมาย และการ
ผลักดันรณรงคตอสาธารณะ
แทที่จริงแลว สถานการณปญหาการละเมิดสิทธิในการจัดการที่ดินและปา ยังมี

ความคาบเกี่ยวอยูในการตรวจสอบการรองเรียนและการดำเนินการของคณะอนุกรรมการใน
กสม. อีกหลายชุด โดยเฉพาะคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝง และแร และใน
คณะอนุกรรมการดานสังคมอีก ๒ คณะ กลาวคือ คณะอนุกรรมการสิทธิในที่อยูอาศัย และ

คณะอนุกรรมการดานสิทธิของกลุมชาติพันธุ

เสียงจากประชาชน
“ที่ดินในเขตปาและสิทธิชุมชนในการจัดการที่ดินและปา” 5